Ποιά η επίδραση της εγκυμοσύνης στην επιληψία?
• Στις περισσότερες γυναίκες η εγκυμοσύνη δεν επηρεάζει την συχνότητα των επιληπτικών σπασμών
• Σε πρόσφατη προδρομική στατιστική Ευρωπαική μελέτη σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο, ο έλεγχος των επιληπτικών σπασμών στα υπόλοιπα τρίμηνα έμεινε χωρίς αλλαγή στο 64% , η συχνότητα αυξήθηκε στο 17% και ελαττώθηκε στο 16%
• Γυναίκες που δεν έχουν εμφανίσει σπασμούς εδώ και πολλά χρόνια το πιθανότερο είναι να μην εμφανίσουν ούτε και κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης
• Σε γυναίκες που εμφανίζουν επιληπτικούς σπασμούς μια φορά τον μήνα ή πιο συχνά , υπάρχει αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης σπασμών κατά την εγκυμοσύνη
• Ο κίνδυνος εμφάνισης σπασμών στον τοκετό και γύρω από αυτόν στην μεγάλη μελέτη EURAP υπολογίστηκε στο 3.5%
Ποια η επίδραση της επιληψίας στην εγκυμοσύνη ?
• Το έμβρυο είναι σχετικά ανθεκτικό σε επεισόδια υποξίας και δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι απλοί σπασμοί προκαλούν προβλήματα στο έμβρυο
• Μεγάλες στατιστικές μελέτες δεν έδειξαν αύξηση της συχνότητας παλινδρόμησης κύησης σε έγκυες γυναίκες με επιληψία , εκτός εάν προκύψει κατά την διάρκεια σπασμών τραύμα στην κοιλιακή χώρα
• Η συχνότητα εμφάνισης Status epilepticus , το οποίο είναι δυνητικά μοιραίο για την μητέρα ή το έμβρυο , είναι ευτυχώς μικρή . Στην μελέτη EURAP η συχνότητα μετρήθηκε στο 1.8% των εγκυμοσυνών.
• Η πιθανότητα να γεννηθεί νεογνό με επιληψία, εάν έχει ένας γονιός επιληψία, είναι σχετικά αυξημένη (περίπου 4-5 %), και αν έχουν και οι δύο γονείς 15-20%
Ποιος ο κίνδυνος τερατογένεσης με τα αντιεπιληπτικά φάρμακα ?
• Πολλά αντιεπιληπτικά φάρμακα περνάνε τον πλακούντα και προκαλούν τερατογένεση. (ανωμαλίες νευρικού συστήματος, σχηματισμού προσώπου, σχηματισμού καρδιάς)
• Δεν υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα σε είδος βλάβης και είδος επιληψίας
• Έχει υπολογιστέι πως ο σχετικός κίνδυνος τερατογένεσης είναι 6-7% για την λήψη κάθε αντιεπιληπτικού χαπιού
Ποιο το management στην εγκυμοσύνη ?
• Συστήνεται λήψη φολικού οξέως σε όλες τις έγκυες γυναίκες σε δόση 5mg την ημέρα
• Δεν συστήνεται να αλλάζει η αγωγή με αντιεπιληπτικά κατά την εγκυμοσύνη , αν αυτά ελέγχουν ικανοποιητικά την νόσο και πρόκειται για φενυτοίνη, καρβαμαζεπίνη, λαμοτριζίνη ή φαινοβαρβιτόνη
• Πολλές γυναίκες , με δική τους επιθυμία μπορεί να ζητήσουν να σταματήσουν την λήψη αντιεπιληπτικών για το πρώτο τρίμηνο, ώστε να ελαττώσουν την πιθανότητα τερατογένεσης. Σε γυναίκες με συχνά επεισόδια σπασμών , συστήνεται κατά κανόνα να γίνεται επανέναρξη λήψης στο 2ο τρίμηνο
• Συστήνεται ενημερώνονται οι συγγενείς , στο πώς να τοποθετούν την έγκυο γυναίκα σε θέση ανάνηψης , σε περίπτωση που χρειαστεί.
• Ενδελεχής έλεγχος του εμβρύου συστήνεται , με αυχενική διαφάνεια, αιματολογικά τεστ και υπέρηχο β' επιπέδου στις 18-20 εβδομάδες κύησης, σε συνδυασμό με υπερηχογραφία εμβρυικής καρδιάς.
• Ανάλογα με τις ιδιότητες της εκάστοτε φαρμακευτικής ουσίας, μπορεί να χρειαστούν μεταβολές στην δοσολογία κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.
• Συστήνεται λήψη βιταμίνης Κ από την έγκυο γυναίκα σε δόση 10-20mg την ημέρα από του στόματος.
• Ο κίνδυνος σπασμών αυξάνεται κατά την διάρκεια του τοκετού. 1-2% των γυναικών με επιληψία θα εμφανίσουν σπασμούς κατά την διάρκεια του τοκετού και 1-2% τις πρώτες 24 ώρες μετά τον τοκετό.
• Οι περισσότερες γυναίκες με επιληψία μπορούν να γεννήσουν με φυσιολογικό τοκετό και καισαρική τομή συστήνεται μόνο στις γυναίκες με επανειλημμένα επεισόδια σπασμών κατά την εγκυμοσύνη ή τον τοκετό
• Στο νεογνό συστήνεται χορήγηση 1mg vit-K ενδομυικά
• Σε όλες τις γυναίκες με επιληψία που γεννάνε συστήνεται να θηλάζουν. Τα αντιεπιληπτικά περνάνε στο γάλα , αλλά μόνο το 3-5% της ποσότητας απορροφάται από το νεογνό
• Η λαμοτριζίνη και η φαινοβαρβιτόνη περνάνε σημαντικά μέσα στο γάλα κατά 30-50% , οπότε με τα φάρμακα αυτά χρειάζεται προσοχή
• Σε περιπτώσεις που το μωρό είναι νωθρό , συστήνεται θηλασμός προ λήψης φαρμάκου παρά μετά την λήψη φαρμάκου, ώστε να αποφεύγεται η στιγμή της μέγιστης συγκέντρωσης στο αίμα
• Συστήνεται παρακολούθηση της γυναίκας και μετά τον τοκετό και οδηγίες στην νέα μαμά , ώστε να παρέχεται μεγαλύτερη ασφάλεια στην ίδια και στο νεογνό, όπως πχ να αλλάζει πάνα στο έδαφος και όχι σε υψηλό σημείο, να κάνει μπάνιο στο μωρό σε ρηχό νερό , σε περίπτωση που συμβεί επιληπτικός σπασμός.
• Μετά τον τοκετό αναμένεται επανεκτίμηση από νευρολόγο, σχετικά με τον επαναπροσδιορισμό της θεραπείας.
Τα συνήθη φάρμακα που χορηγόυνται στην επιληψία θα πρέπει να αναπροσαρμοστόυν για την περίοδο της εγκυμοσύνης. Με βάση τον Αμερικανικό οργανισμό τροφίμων και φαρμάκων το Depakine = category D , Lamictal = category C , Keppra = category C . Το βαλπροικό νάτριο (depakine) απαγορεύεται λόγω πιθανής τερατογένεσης και χαμηλού δείκτη IQ σε παιδιά που εκτέθηκαν στο φάρμακο ως έμβρυα.
Η επιληψία αυξάνει στην εγκυμοσύνη τον κίνδυνο εμφάνισης αναιμίας, προεκλαμψίας, ναυτίας, προωρότητας, ρήξης πλακούντα, μικρού βάρους γέννησης.
Συστήνεται στην έγκυο γυναίκα που έχει επιληψία να ξεκινήσει βιταμινούχα σκευάσματα στην εγκυμοσύνη , να διατηρήσει κάποια σωματική άσκηση , να περιορίσει καφέ , καπνό και αλκοόλ και να αναπαύεται επαρκώς.
Links :
http://www.nhs.uk/.../pre.../pages/epilepsy-pregnant.aspx
Mayo Clinic
http://www.mayoclinic.org/.../in.../pregnancy/art-20048417
The Epilepsy Foundation:
http://www.epilepsy.com/information/women/epilepsy-and-pregnancy
